Er zijn heel veel verschillende emoties, wel 100-en. Je kan ze apart van elkaar of tegelijkertijd voelen. Je kan je op het ene moment boos voelen en een minuut later misschien wel verdrietig of weer blij. Je emoties kunnen je ook nog eens voor de gek houden en bijvoorbeeld helemaal niet passen bij hetgeen dat je van binnen voelt. Kort gezegd: de wereld van emoties en gevoelens is best ingewikkeld.
Omgaan met de emoties van (je) kinderen dat mag je leren en dat gaat met vallen en opstaan. Net zoals jij, of je kind, moest leren fietsen en lopen. Een tip: wees als ouder of onderwijsprofessional niet te streng voor jezelf. Wij hebben vroeger vaak niet geleerd hoe je met emoties kunt omgaan. Dus ook jij mag hierin leren en ontdekken.
1. Erken de emotie van het kind
Dit is de allerbelangrijkste stap. Want wanneer wij de erkenning van een emotie overslaan, geven wij het signaal af dat een emotie er niet mag zijn. Dit gebeurt sneller bij een emotie die wat minder fijn voelt, denk aan verdriet of boosheid. Ook de emoties die minder fijn voelen, zijn belangrijk voor jou ze willen jou namelijk iets vertellen. Wanneer wij emoties niet erkennen, leer je kinderen om de emoties te onderdrukken met lichamelijke klachten of emotionele uitbarstingen tot gevolg. Dit omdat je de energie van de emotie vastzet in je lijf. Terwijl een emotie eigenlijk alleen maar in beweging wil zijn.
Hoe erken ik de emotie van kinderen?
Wanneer je een emotie bij het kind vroegtijdig op merkt, kan je zeggen of vragen:
- “Klopt het dat je boos bent? En wil je eigenlijk aangeven dat iets of iemand iets doet wat jij echt niet fijn vindt?”
Voor de hele jongere kinderen: “Klopt het dat je boos bent? Vind je het niet leuk dat (wie)….., (wat)….. doet en wil je dat dit stopt?” - “Klopt het dat je bang bent? En je het dus spannend of eng vindt om dit nu te gaan doen?”
Voor de hele jongere kinderen: “Klopt het dat je bang bent? Vind je het spannend om ……… te gaan doen?” - “Klopt het dat je verdrietig bent? En je dus even geen ruimte hebt voor iets anders?”
Voor de hele jongere kinderen: “Klopt het dat je verdrietig bent? Wil je even bij mij op schoot zitten?”
- “Klopt het dat je heel enthousiast bent? En dat je van enthousiasme even niet meer weet wat je moet doen?”
Met de tweede zin kan je natuurlijk spelen, afhankelijk van de situatie.
Vaak antwoorden de kinderen bevestigend, reageer dan instemmend. Dat je het begrijpt of dat het oké is om je even boos, bang, verdrietig, blij of .. te voelen. Wees vervolgens nabij, zonder iets te zeggen of te doen. Laat ze de emotie gewoon even voelen, waardoor deze na zo’n 90 seconden ook weer kan verdwijnen. Net als een golf in de zee.
Wanneer de emotie weer is gezakt, kan je met het kind kort in gesprek gaan en eventuele grenzen aangeven. “Poeh, jij voelde je even boos of niet?” Je kunt vervolgens ook een grens aangeven, mocht dit nodig zijn. Dit kun je doen door te vragen of zeggen wat het kind kan doen als hij zich een volgende keer zo boos voelt.
2. Reguleren van de emotie
Soms is een kind heel boos, heel verdrietig, heel blij of heel bang. De erkenning helpt, maar je merkt op dat de emotie nog niet helemaal gezakt is. Ontdek dan met het kind wat een fijne manier is om de emotie te reguleren. De behoefte van het kind kan in iedere situatie en bij iedere emotie anders zijn. Vaak hebben kinderen van nature al een manier waarop ze de emotie reguleren, door dit te observeren krijg jij als ouder of onderwijsprofessional meer zicht op de behoefte van het kind en kan je hier beter op inspelen. Hierbij een aantal voorbeelden:
- Water drinken
- Knuffelen met een knuffel of elkaar
- Met je huisdier zijn
- Naar een muziekje luisteren
- Een boek lezen
- Kleien, kleuren of knutselen
- Even op de bank met een dekentje
- Ademhalen
- Even naar buiten
- Bewegen, even rennen bijvoorbeeld
- Er over praten.
- ……..
Soms is het zo dat kinderen wél lichamelijke klachten krijgen of kampen met emotionele uitbarstingen door onderdrukte emoties. Weet dat het erkennen en doorvoelen van emoties ontzettend belangrijk is. Tegelijkertijd zijn er ook grenzen, je kunt natuurlijk niet met bijvoorbeeld je boosheid alles maar doen wat je op dat moment voelt, denk hierbij aan lelijke woorden gebruiken, spullen kapot maken of een ander pijn doen.
Mocht dit vaak voorkomen, dan is het wellicht ook interessant om te kijken hoe jij zelf met emoties omgaat.
“Als wij iets in het kind willen veranderen, moeten wij eerst onderzoeken en kijken of het niet iets is, wat beter in onszelf kan worden veranderd”
C.G. Jung
Kan je bij de emotieregulatie van je kind of van jezelf wel wat hulp gebruiken? Weet dat de wereld van emoties onderdeel is van de ontdekkingsreis die ik met kinderen, ouders en onderwijsprofessionals maak langs de verschillende Chakra’s en ook apart op te pakken is. Voel je welkom.
Liefs Anouk